Tanie domki na wczasy

Znani ludzie w Zachodnio-Pomorskim

16 July 2013r.

Znani ludzie Sophie Friederike Augustę zu Anhalt-Zerbst (1729-1796) Urodzona w Szczecinie córka księcia askańskiego Christiana Augusta, komendanta pruskiej twierdzy Szczecin, znana jako rosyjska caryca Katarzyna II. W 1745 r. poślubiła księcia holsztyńskiego Piotra Ulryka, późniejszego cara rosyjskiego Piotra III, przyjęła chrzest prawosławny i imię Katarzyna II. W 1762 r., wkrótce po rozpoczęciu rządów Piotr III, został obalony przez żonę Katarzynę II i jej zwolenników (głównie wojskowych). Caryca znacznie powiększyła terytorium Rosji, dokonała sekularyzacji dóbr cerkiewnych, sprowadziła kolonistów niemieckich nad Wołgę, stworzyła z Petersburga europejską metropolię. Była aktywna w sprawach polskich, wprowadziła Stanisława Augusta Ponia- towskiego na tron Polski, stłumiła konfederację barską, przystąpiła do rozbiorów Polski, wsparta konfederację targowicką, przystąpiła do wojny z Polską 1792 r. i stłumiła insurekcję kościuszkowską w 1794 r. Zmarła w Carskim Siole, pochowana w petersburskiej Katedrze Świętych Piotra i Pawła. W Szczecinie, na domu rodzinnym carycy (ul. Fama 1) w 1889 r. wmurowano tablicę pamiątkową, zdjęto ją w 1949 r., przechowywana jest w magazynie Muzeum Narodowego w Szczecinie. Sydonia von Borek o 545-1620) Szlachcianka skazana w Szczecinie na śmierć jako czarownica. Urodziła się w zamku w Strzmielach zwanym Wilczym Gniazdem, głównej rodowej siedzibie. Była dworką Księżnej Amelii Saskiej na dworze księcia- Filipa I w Wolgast. Po powrocie do Strzmiel procesowała się z rodziną o podział majątku po rodzicach i siostrze, była w ciągłych zatargach i konfliktach z sąsiadami. W rozstrzyganie konfliktów zaangażowany był książę pomorski Jan Fryderyk. W 1604 r. umieszczono ją w klasztorze w Marianowie przemianowanym na zakład dla panien szlachetnego rodu. Wkrótce oskarżono o czary, o rzucenie klątwy na rodzinę książąt pomorskich z rodu Gryfi-tów, którego członkowie kolejno umierali. W procesie oskarżono ją o truciciel-stwo, czary, obcowanie ze złymi duchami i uznano winną. Sydonię ścięto przy Bramie Młyńskiej, następnie spalono na stosie. Po śmierci stała się popularną postacią pomorskiej literatury i europejskiego malarstwa. Została bohaterką powieści Johanna Wilhelma Meinholda - Sidonia von Borek - die Klosterhexe (czarownica klasztorna). Portret Sydonii nieznanego artysty znajduje się w Muzeum Narodowym w Szczecinie, namalowt ją też prerafaelita Edward Burne-Jones. Stefan Czarniecki (1599?-1665) Hetman polny koronny uważany za wzór żołnierza i patrioty, wybitny dowódca i specjalista od wojny podjazdowej. Brał udział w wojnach z Kozakami w latach 1648-1651, Szwedami w latach 1655-1660, z wojskami siedmiogrodzkimi w 1657 r. i Moskwą w 1660 r. W 1657 r. w czasie wyprawy wojennej do Danii wsławił się zwycięskim szturmem na twierdzę Koldyngę i brawurową przeprawą dywizji na Wyspę Ais. Wojska wracały 2 lata później przez Gryfino Schwedt. Wyprawa duńska wiązała się ze zniszczeniem będących na trasie przemarszu miast i wsi Pomorza Zachodniego. Ranny zmarł w Sokołówce koto Brodów (Ukraina). Nazwisko Czarnieckiego i jego duńską wyprawę przez Pomorze Zachodnie jako wzór patriotyzmu wspomina polski hymn narodowy „Jak Czarniecki do Poznania, po szwedzkim zaborze, dla ojczyzny ratowania, rzucim się przez morze". W Błotnie rośnie Dąb Czarnieckiego, w Choszcznie Lipa Czarnieckiego, w kościele w Gryfinie hetmana upamiętniono tablicą. Marcin Dunin-Sulgostowski (1774-1842) Arcybiskup gnieźnieńsko-poznański, jego pomnik znajduje się przed konkatedrą Wniebowzięcia NMP w Kołobrzegu. Za zgodą władz niemieckich w 1831 r. objął arcybiskupstwa w Poznaniu i w Gnieźnie. W 1837 r. w efekcie sporu arcybiskupa z władzami niemieckimi w sprawie wychowywania dzieci z mieszanych małżeństw katolicko-protestanckich, został w 1839 r. na 10 miesięcy internowany w twierdzy kołobrzeskiej. W Kołobrzegu arcybiskup mieszkał przy rynku w nieistniejącej Kamienicy Schróderów. W sąsiedztwie odbywały się manifestacje i spotkania katolików polskich i niemieckich, którzy w niedziele słuchali tu odprawianej przez biskupa mszy. Biskup zmart w Poznaniu, pochowany w tamtejszej archikatedrze, jego serce złożono w archikatedrze w Gnieźnie. Książę Eryk Pomorski (1382-1459) Z rodu Gryfitów, syn księcia Warcisława I, wnuk Bogusława V, ostatni książę słupski, król Danii, Norwegii i Szwecji, urodzony i zmarty w Darłowie, postać nietuzinkowa. W 1389 r. królowa duńska Małgorzata I adoptowała kuzyna Eryka i doprowadziła do jego koronacji na króla Norwegii (Eryk III), następnie w 1397 r. do koronacji na króla Danii (Eryk VII) i Szwecji (Eryk XIII). Jednocześnie przedstawiciele królestw Danii, Szwecji i Norwegii zawarli unię kalmar-ską i Eryk został koronowany na króla Unii. W 1401 r. osiągnął pełnoletniość, ale nie objął faktycznej władzy, którą sprawowała królowa Małgorzata I (zm. 1412). Podczas samodzielnego sprawowania władzy doprowadził do większego rozwoju Danii niż Szwecji i Norwegii W 1439 r. zdetronizowano go w Szwecji i Danii, w 1442 r. w Norwegii. Osiadł w Visby na Gotlandii i został korsarzem. Po udanym ataku sił szwedzkich na wyspę opuścił Gotlandię w 1449 r. i objął władzę w księstwie słupskim (Eryk I), po zmarłym w 1446 r. bracie stryjecznym księciu Bogusławie IX. Rezydował na zamku w Darłowie gdzie zmarł. Pochowany w dartowskim kościele, tu znajduje się jego sarkofag z XVIII w. Lyonel Feininger (1871-1956) Znakomity amerykański malarz i grafik niemieckiego pochodzenia. Była zafascynowanym kubizmem Picassa i wypracował indywidualny styl oparty na budowanie obrazu z form romboidalnych i pryzmatycznych. W latach 1924-1935 corocznie latem przyjeżdżał do Mrzeżyna na plenery malarskie. Malował pejzaże morskie i nadmorskie, wykonywał szkice, które wykorzystywał do obrazów powstających między plenerami. Często bywał w Trzebiatowie, którego architekturę utrwaliła na wielu obrazach. W lach 30. XX w., po dojściu Hitlera do władzy i gwałtownym rozwoju antysemityzmu w Niemczech, zrezygnował z przyjazdów do Niemiec z racji żydowskiego pochodzenia żony Julii. W 2002 r. galerię w trzebiatowskim pałacu nazwano Galerią Lyonela Feiningera. Obraz Młyn z 1918 r. można oglądać w Muzeum Sztuki w Łodzi. Adam Giedrys (1918-1997) Astronom-amator mieszkający w Szczecinku, pochodził z Wilna, z wykształcenia krawiec. W czasie II wojny światowej walczył w strukturach AK, po jej zakończeniu 1przesiedleniu na Pomorze w strukturach BOA (Bojowy Oddział Armii). Po aresztowaniu w 1948 r„ do 1953 r. byt więziony głównie we Wronkach. W więzieniu zaczął pasjonować się astronomią. Po powrocie 2więzienia skonstruował lunetę z soczewek, później teleskop, który w 1958 r. zainstalował na dachu domu w Szczecinku (ul. Kościuszki 10). Upowszechniał wiedzę ° astronomii wśród młodzieży, organizował sympozja i odczyty, korespondował z wieloma ośrodkami naukowymi na całym świecie. Jako pierwszy Polak otrzymał z NASA próbkę gruntu księżycowego z misji Apollo 11 z 1969 r„ która prezentowana była w Szczecinku w 1971 r. W 2009 r. odsłonięto w Szczecinku jego pomnik proj. Doroty Dziekiewicz-Pilich. Rzeźba przedstawia siedzącego astronoma wpatrującego się w niebo z lunetą i książką, przy maszynie do szycia. August Wilhelm Antoni Neidhardt von Gneisenau (1760-1831) Feldmarszałek niemiecki wstawiony obroną Kołobrzegu w 1807 r. Podczas wojen napoleońskich brał udział w bitwach pod Saalfeld i pod Jeną. W 1807 r. został komendantem Kołobrzegu. Trwająca ponad 3 miesiące skuteczna obrona twierdzy przed wojskami francuskimi gen. Loisona i polskimi płk Sułkowskiego otworzyła mu drogę do kariery i najwyższych stopni wojskowych. Miasto broniło się do podpisania traktatu pokojowego w Tylży, który zakończył wojnę między Francją, Prusami i Rosją. Niemcy ten epizod kampanii napoleońskiej wykorzystywali propagandowo. Dzień zakończenia walk 2 lipca byt uroczyście obchodzony w twierdzy, w 1903 r. wzniesiono pomnik Gneisenaua i ówczesnego burmistrza miasta Nettelbecka dla uczczenia pamięci bohaterów obrony z 1807 r., w latach 1943-1944 zrealizowano propagandowy film o twierdzy Kolberg. Gneisenau zmart w Poznaniu na cholerę. Harald Sinozęby (ok. 911-987) Król Danii i Norwegii, wprowadził w Danii chrześcijaństwo, przyjął chrzest około 965 r. i zbudował pierwsze kościoły. W Jelling w Danii znajdują się 2 kamienie z pismem runicznym będące na liście zabytków UNESCO. Mniejszy z nich nazy- wany świadectwem chrztu Danii postawił Haralda Sinozęby, a wizerunek umieszczonej na nim płaskorzeźby zdobi paszporty duńskie. Władca wzniósł 4 twierdze i wiele mostów. Na czele wojsk walczył z różnym skutkiem z sąsiadami co stopniowo osłabiało jego pozycję. W 980 r.za życia Haralda, jego syn Swen ogłosił się królem. W wyniku konfliktu z synem ranny Harald zbiegł do Wolina (Jomsborga) i zmart w wyniku odniesionych ran. W Wolinie jest głaz pamiątkowy poświęcony Haraldowi z napisami w językach polskim i duńskim. Aleksander von Humboldt (1769-1859) Niemiecki przyrodnik i podróżnik, uważany na świecie za duchowego ojca ochrony przyrody, w 1816 r. wprowadził pojęcie pomnik przyrody. Zajmował się geologią, astronomią, zoologią, botaniką i mineralogią. Wiele podróżował po Ameryce Łacińskiej, Chinach, Uralu, Górach Ałtaj. Dzięki jego inicjatywie powstał pruski instytut meteorologiczny. Wydał dużo publikacji z różnych dziedzin nauki. Był członkiem honorowym warszawskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Od 1804 r. byt wspót-właścicieem majątku w Dysznie. Rosnące tu zespoły drzew pomnikowych nazwano Lipami Humboldta i Dębami Humboldta. Ewald Jurgen Georg von Kleist (1700-1748) Niemiecki prawnik i uczony, w 1745 r. wynalazł butelki Kleista - rodzaju kondensatora elektrycznego, w latach 1722-1747 dziekan katedry w Kamieniu Pomorskim, Później mianowany prezesem królewskiego sądu dworskiego w Koszalinie. Upamiętnia go kamień z tablicą pamiątkową w Kamieniu Pomorskim.

Wczasy, Klimat, Nad morzem, pomorskie, Wybrzeże, zachodniopomorskie, Szczecinek, Kolobrzeg, Gryfin, Kamień Pomorski